” Các hệ đào tạo ” không chỉ đơn thuần là phân loại các chương trình giảng dạy mà còn thể hiện sự đa dạng và linh hoạt trong nền giáo dục hiện đại. Từ hệ chính quy, vừa làm vừa học, cho tới đào tạo từ xa, mỗi hệ đều mang một giá trị và mục tiêu riêng biệt, nhằm đáp ứng nhu cầu và mong muốn của từng đối tượng học viên.
Với con người là mục tiêu và động lực để phát triển xã hội, việc tập trung vào việc phát triển ngành đào tạo là rất quan trọng. Để đáp ứng yêu cầu thực tế, cần liên tục nâng cao chất lượng đào tạo và áp dụng nhiều hình thức đào tạo phù hợp. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa và đặc điểm của từng hệ đào tạo để chọn lựa phương thức học tập phù hợp nhất cho bản thân.
Khái niệm về các hệ đào tạo
Hệ đào tạo là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực giáo dục. Nó đề cập đến cách thức tổ chức chương trình học để đào tạo và củng cố kiến thức cho học viên, giúp họ trang bị các kỹ năng và kiến thức chuyên môn cần thiết cho chuyên ngành của mình.
Có nhiều hình thức hệ đào tạo khác nhau như hệ đào tạo đại học chính quy, hệ đào tạo từ xa, hệ đào tạo thường xuyên, hệ đào tạo sau đại học, v.v. Mỗi hình thức hệ đào tạo đều có ưu điểm và hạn chế riêng, tùy thuộc vào nhu cầu và tình hình của từng học viên.
Hiện nay, có hai hệ đào tạo được pháp luật công nhận mà bạn có thể đăng ký tham gia, đó là hệ đào tạo chính quy và hệ đào tạo không chính quy, hệ đào tạo từ xa.
Các loại hình Đào Tạo phổ biến hiện nay trong hệ thống giáo dục Việt Nam
Hiện nay, Giáo dục đại học tại Việt Nam có 3 hình thức đào tạo chính theo Điều 6 của Luật Giáo dục đại học 2012, đã được cập nhật và sửa đổi trong năm 2018:
(Hình thức đào tạo để cấp văn bằng các trình độ đào tạo của giáo dục đại học bao gồm chính quy, vừa làm vừa học, đào tạo từ xa. Việc chuyển đổi giữa các hình thức đào tạo được thực hiện theo nguyên tắc liên thông.)
Cụ thể, 3 hình thức đào tạo chính là: Đào tạo chính quy, Vừa học vừa làm và Đào tạo từ xa.
Hệ đào tạo chính quy
Loại hình đào tạo chính quy là hình thức đào tạo chính thức và chuyên sâu nhất ở Việt Nam, thời gian đào tạo là 4 năm và sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ nhận được bằng cử nhân kế toán, kiểm toán, kinh tế hoặc các chuyên ngành khác. Đây là loại hình đào tạo tập trung vào các môn học chuyên ngành, phù hợp với những sinh viên muốn tìm kiếm một nền tảng kiến thức chắc chắn để chuẩn bị cho sự nghiệp trong tương lai.
Để đăng ký học loại hình này, thí sinh sẽ phải tham gia kỳ thi đại học hoặc kỳ thi cao đẳng tùy thuộc vào trình độ đào tạo trước đó. Sau khi trúng tuyển, sinh viên sẽ được học chương trình đào tạo được nhà trường quy định và sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ được cấp bằng chính quy có giá trị trên toàn quốc.
Hệ đào tạo chính quy gồm ba loại chính: đại học chính quy, chương trình liên thông từ cao đẳng lên đại học và học văn bằng 2.
Đại học chính quy thường kéo dài 04 – 06 năm, tùy theo ngành. Khi hoàn thành, sinh viên nhận bằng cử nhân.
Chương trình liên thông từ cao đẳng lên đại học thường mất khoảng 1.5 năm, trong đó sinh viên cần thực tập và viết luận văn. Nếu chọn học liên thông ở một ngành khác với cao đẳng, thời gian có thể kéo dài lên tới hơn 2 năm.
Văn bằng 2 là dành cho ai đã có bằng đại học. Thời gian học nếu cùng ngành thường là 12 – 20 tháng, còn nếu khác ngành có thể là 24 – 36 tháng.
Đối tượng và độ tuổi phù hợp với hệ đào tạo chính quy
- Đối tượng: Học sinh tốt nghiệp Trung học phổ thông (THPT) hoặc tương đương.
- Độ tuổi: Thông thường, đa số sinh viên nhập học ở hệ đào tạo chính quy ở độ tuổi từ 18-22. Tuy nhiên, không có giới hạn cụ thể về độ tuổi, miễn là học viên đáp ứng được các yêu cầu tuyển sinh của trường.
Quy trình học hệ chính quy
- Kiến thức đại cương: Là những môn học cơ bản nhằm giúp sinh viên có được nền tảng kiến thức vững chắc về triết học, lịch sử, đạo đức, pháp luật, kỹ năng mềm, toán – tin học, ngoại ngữ,…Nó giúp cho sinh viên có cái nhìn tổng quan, hệ thống hóa kiến thức trước khi chuyển sang các môn học chuyên ngành. Từ đó giúp họ có thể áp dụng kiến thức vào thực tế, phát triển tư duy, kỹ năng và trang bị đầy đủ cho bản thân trong công việc và cuộc sống sau này.
- Kiến thức chuyên ngành: là tập hợp các kiến thức chuyên môn, kỹ năng và kinh nghiệm trong một lĩnh vực cụ thể. Đây là những kiến thức sâu rộng trong chuyên ngành, giúp người học nắm bắt và hiểu sâu hơn về các khía cạnh của lĩnh vực đó, người học có thể áp dụng vào thực tế và phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực đó. Các chương trình đào tạo đại học và cao đẳng thường có chương trình đào tạo kiến thức chuyên ngành phù hợp với từng chuyên ngành khác nhau.
Hệ đào tạo không chính quy (Hệ Tại Chức)
Hệ đào tạo không chính quy là một hình thức đào tạo dành cho các cá nhân không đủ điều kiện để theo học hệ đào tạo chính quy hoặc không muốn theo học trong môi trường học tập chính quy. Hình thức này cho phép sinh viên tự lên kế hoạch học tập và thời gian học tùy theo khả năng và mong muốn của mình.
Ngoài ra, hệ đào tạo không chính quy cũng thường có chi phí đào tạo thấp hơn so với hệ chính quy. Tuy nhiên, bằng cấp được cấp sau khi tốt nghiệp không được công nhận bằng bằng đại học chính quy và ảnh hưởng đến khả năng tuyển dụng trong một số công ty và doanh nghiệp.
Hệ đào tạo không chính quy bao gồm ba loại chính: đào tạo từ xa, văn bằng 1 và văn bằng 2, cả hai đều thuộc hệ vừa học vừa làm.
Hệ vừa học vừa làm – Văn bằng 1 kéo dài khoảng 4 năm. Để tham gia, học viên cần xét tuyển qua học bạ THPT hoặc kết quả thi THPT và một số yêu cầu khác.
Hệ vừa học vừa làm – Văn bằng 2 dành cho những ai đã có bằng đại học và muốn học thêm chuyên ngành khác, thời gian đào tạo là khoảng 2 năm.
Đối tượng và độ tuổi phù hợp với hệ đào tạo không chính quy
- Đối tượng: Dành cho những người đã đi làm hoặc có nhu cầu học tập linh hoạt. Đối với văn bằng 2, đối tượng cần phải có văn bằng đại học hoặc tương đương trước khi đăng ký.
- Độ tuổi: Không có giới hạn cụ thể về độ tuổi nhưng đa phần đối tượng tham gia hệ này có độ tuổi từ 22 trở lên, tùy thuộc vào trình độ học vấn và nhu cầu cá nhân.
Quy trình học hệ không chính quy
Chương trình học hệ không chính quy bao gồm các khóa đào tạo ngắn hạn, các khóa học trung cấp, cao đẳng hoặc đại học và các khóa đào tạo nghề. Các chương trình học này thường không yêu cầu thí sinh phải thi tuyển nhưng thường có yêu cầu đầu vào về trình độ học vấn hoặc kinh nghiệm làm việc
Hệ đào tạo từ xa (E-Learning)
Hệ đào tạo từ xa là một trong những hình thức đào tạo đại học phổ biến hiện nay. Khác với hình thức truyền thống, người học và giảng viên không phải ở cùng một địa điểm, mà có thể truy cập các nội dung học tập thông qua mạng internet. Học sinh có thể học tập và tham gia các hoạt động trực tuyến bất kỳ lúc nào và ở bất kỳ đâu, sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại hoặc máy tính bảng.
Giảng viên sẽ sử dụng các nền tảng học tập trực tuyến như e-learning để cung cấp nội dung học tập và hướng dẫn học sinh trong quá trình học tập. Hình thức học tập này phù hợp cho những người có lịch trình bận rộn hoặc ở xa trường đại học.
Đào tạo từ xa sử dụng công nghệ thông tin để tạo ra một môi trường học tập linh hoạt, không giới hạn về thời gian và địa điểm. Thời gian học dành cho người chưa có bằng đại học là 3.5-4 năm, còn đối với những ai đã tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng hoặc đại học thì từ 1.5 đến 3 năm.
Đối tượng và độ tuổi phù hợp với hệ đào tạo từ xa
- Đối tượng: Dành cho những người không thể tham dự trực tiếp tại trường do xa lạc, đã đi làm, hoặc có lịch trình bận rộn và muốn học một cách linh hoạt thông qua các phương tiện truyền thông.
- Độ tuổi: Không có giới hạn độ tuổi. Tùy vào nhu cầu học tập, người học có thể ở bất kỳ độ tuổi nào, miễn là họ đáp ứng được yêu cầu đầu vào của chương trình học.
Quy trình học hệ đào tạo từ xa
Áp dụng phương pháp học tập hiện đại, đó là E-Learning. E-Learning là phương pháp học tập trực tuyến bằng cách sử dụng các công nghệ thông tin và truyền thông, đưa ra một môi trường học tập trực tuyến đầy đủ, tương tác và thuận tiện.
>>Xem thêm bài viết:
Giá trị bằng cấp của Hệ chính quy và hệ không chính quy có khác biệt gì?
Từ tháng 3/2020, theo Thông tư 27/2019/TT-BGDĐT, bằng tốt nghiệp đại học không còn ghi chú “chính quy” hay “tại chức”. Thông tư này quy định văn bằng giáo dục đại học bao gồm: Bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và các bằng tương đương. Văn bằng này sẽ chứa 10 thông tin:
- Tiêu đề văn bằng.
- Tên loại bằng (cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ hoặc tương đương).
- Ngành đào tạo.
- Tên trường đại học cấp bằng.
- Tên đầy đủ của người nhận bằng.
- Ngày sinh của người nhận bằng.
- Hạng tốt nghiệp (nếu có).
- Địa điểm và ngày cấp bằng.
- Chữ ký và tên người có quyền cấp bằng, kèm dấu của trường.
- Số hiệu và số ghi trên sổ cấp bằng.
Do đó, bằng tốt nghiệp đại học từ năm 2023 sẽ không phân biệt giữa đào tạo chính quy và đào tạo không chính quy. Thay vào đó, nó sẽ ghi chú về hạng tốt nghiệp của người học.
Một vài quy định mới về hình thức đào tạo trên bằng cấp
Trước đây, việc ghi thông tin về hình thức đào tạo trên bằng Đại học là bắt buộc. Tuy nhiên, theo các quy định hiện hành của pháp luật, hình thức đào tạo sẽ không còn xuất hiện trên văn bằng giáo dục đại học như trước đây. Thay vào đó, thông tin này sẽ được hiển thị trong phụ lục văn bằng. Điều này sẽ được quy định rõ ràng trong Thông tư 27/2019/TT-BGDĐT.
Một điểm mới trong Thông tư này là không còn yêu cầu ghi thông tin về hình thức đào tạo như học vừa làm vừa học, học chính quy, học từ xa hoặc tự học với sự hướng dẫn trực tiếp trong phần chính của văn bằng như trước đây. Thay vào đó, thông tin này sẽ được thể hiện ở phần thông tin phụ lục văn bằng.
Đồng thời, cùng với các thông tin về chuyên ngành đào tạo, ngày nhập học, ngôn ngữ đào tạo và thời gian đào tạo, cũng như trình độ đào tạo theo khung trình độ quốc gia Việt Nam.
Do đó, văn bằng sẽ chỉ chứa 10 thông tin cơ bản sau: Tên văn bằng theo trình độ đào tạo, Tiêu đề, tên cơ sở giáo dục đại học cấp văn bằng, ngành đào tạo, họ, chữ đệm, tên và ngày tháng năm sinh của học viên được cấp văn bằng, số hiệu, hạng tốt nghiệp (nếu có), số vào sổ gốc cấp trên văn bằng,…
Ưu và nhược điểm của các Hệ Đào Tạo
Mỗi hệ đào tạo đều mang lại những ưu điểm và hạn chế riêng. Dưới đây là một số ưu điểm và nhược điểm sơ lược về ba hệ đào tạo phổ biến mà Làm Bằng Toàn Quốc đưa ra để bạn tham khảo:
Ưu điểm và lợi ích khi tham gia Hệ Đào Tạo chính quy
- Chất lượng giảng dạy cao: Hệ đào tạo chính quy thường tập trung vào việc nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng thực hành và tư duy phê phán của sinh viên.
- Môi trường học tập: Sinh viên được học trong một môi trường chuyên nghiệp, tiếp xúc trực tiếp với giáo viên, thảo luận và tương tác với bạn bè.
- Cơ hội thực tập và hợp tác: Nhiều trường chính quy có mối quan hệ chặt chẽ với doanh nghiệp, giúp sinh viên có cơ hội thực tập, nắm bắt xu hướng thực tế của ngành.
Những hạn chế của Hệ Đào Tạo không chính quy
- Thời gian linh hoạt nhưng không cố định: Dù sinh viên có thể tự quyết định thời gian học, nhưng có những lớp buổi tối hoặc cuối tuần có thể không phù hợp với mọi người.
- Ít tương tác: Hạn chế về tương tác trực tiếp với giáo viên và sinh viên khác, điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển kỹ năng mềm và kỹ năng làm việc nhóm.
- Yêu cầu tự giác: Sinh viên cần phải có trách nhiệm và kỷ luật cao để hoàn thành chương trình học.
Đặc điểm nổi bật của Hệ Đào Tạo từ xa
- Linh hoạt: Sinh viên có thể học mọi lúc, mọi nơi, chỉ cần có kết nối internet.
- Tiết kiệm: Không cần di chuyển, sinh viên tiết kiệm được thời gian và chi phí.
- Cập nhật nhanh: Với hệ đào tạo trực tuyến, nội dung giáo trình có thể được cập nhật nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu thay đổi của thị trường.
- Tự chủ: Sinh viên phải tự quản lý thời gian và quá trình học tập của mình, điều này giúp phát triển trách nhiệm và kỷ luật cá nhân.
Hệ chính quy và hệ không chính quy có khác biệt gì?
Sự khác biệt giữa các loại hình đào tạo chỉ là về thời gian đào tạo và cách thức tổ chức, quản lý đào tạo. Tuy nhiên, giá trị của văn bằng được cấp sau khi hoàn thành khóa học là không bị phân biệt đối với các hình thức đào tạo khác nhau. Vì thế việc tôn trọng nỗ lực và sự cố gắng của sinh viên trong việc học tập và rèn luyện kỹ năng là điều cần thiết.
>>Xem thêm bài viết:
Nên theo học hệ đào tạo từ xa uy tín ở đâu ?
Ngày nay, hệ đào tạo không chính quy đã trở thành một xu hướng phổ biến và đạt được sự ủng hộ rộng rãi từ mọi người, nhờ vào những lợi ích mà nó mang lại. Do đó, nhiều trường đại học đã mở rộng và áp dụng hình thức đào tạo này cho các ngành học của mình.
Một trong những chương trình đào tạo từ xa đáng tin cậy và uy tín là Chương trình đào tạo từ xa trình độ đại học của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông. Học viện này đã đạt vị trí thứ 17 trong danh sách các trường đào tạo hàng đầu và uy tín tại Việt Nam. Hiện tại, Chương trình đào tạo từ xa tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đang tiến hành tuyển sinh cho 3 ngành học:
- Công nghệ thông tin
- Kỹ thuật điện tử viễn thông
- Quản trị kinh doanh
Những ngành học này đang nổi lên với mức độ phổ biến cao, và hệ đào tạo chất lượng dựa trên tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục mang đến trải nghiệm học tập chất lượng và tốt cho sinh viên.
Trong bài viết trên, tôi đã khái quát về các hình thức hệ đào tạo và đưa ra danh sách một số hệ đào tạo và hình thức đào tạo phổ biến tại Việt Nam. Nếu bạn đang quan tâm và có ý định theo học ngành này, tôi khuyên bạn nên tìm kiếm thêm các thông tin như điểm xét tuyển và trường đào tạo để đưa ra quyết định chính xác.
Hy vọng những thông tin trên đây sẽ hữu ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu và lựa chọn hình thức học tập.